Dlaczego edukacja muzyczna? - Cieszyńskie Towarzystwo Muzyczne

     Wychowanie muzyczne wydaje się dziedziną stale niedocenianą, w obecnie obowiązującym systemie edukacyjnym w naszym kraju i jakby zepchniętą na margines procesu wychowawczego młodzieży, a przecież stanowi ważny czynnik kształtujący osobowość i charakter człowieka. Jakże często kładzie się zbyt wielki nacisk na zdobywanie wiedzy, zapominając równocześnie o harmonijnym rozwoju osobowości – wyobraźni, wrażliwości, odczuwania.
Antoni Wit – dyrektor i dyrygent Filharmonii Narodowej w Warszawie, w rozmowie
z Elżbietą Mamos na łamach kwartalnika „Twoja Muza” stwierdza:
„Gorzej z kształceniem podstawowej bazy muzycznej. W tej dziedzinie występują wieloletnie zaniedbania, które ostatnio jeszcze się powiększają. Zajęcia szkolne poświęcone edukacji muzycznej, czy plastycznej są marginalizowane… . W najgorszej sytuacji są szkoły prowincjonalne, mające trudniejszy dostęp do ośrodków kultury wysokiej”.

     Sztuka – wytwór duchowości człowieka - osadzona na dalekich rubieżach dzisiejszej edukacji, pozbawiona została należnego jej znaczenia i uwagi.
Jej rolę doceniali już starożytni, przyznając muzyce funkcję etyczną. Grecy postrzegali muzykę, nie tylko jako element kultu religijnego (rytuału religijnego), zdolny wznosić człowieka ku boskości, lecz także jako element edukacji człowieka - czynnik koordynujący i harmonizujący wszystkie zdolności ludzkie.
     Muzycy, pedagodzy, teologowie, politycy, reprezentujący różne poglądy filozoficzne, we wszystkich epokach zgodnie stwierdzają, że muzyka jest ważnym czynnikiem sprzyjającym wychowaniu i uszlachetnianiu człowieka.
     Kazimierz Dawidek – pedagog od 20 lat pracujący w różnych instytucjach niemieckiego szkolnictwa – w artykule pt. „Muzyka jako pokarm” stwierdza: „muzyka
i jej czynne uprawianie wpływają korzystnie na poprawę ogólnych zdolności współżycia społecznego. Zwiększają motywację do nauki i osiągnięć. Przyczyniają się znacznie do przyrostu współczynnika ilorazu inteligencji, poprawiają więzi emocjonalne, zmniejszają odczuwanie lęków i umożliwiają osiąganie ponadprzeciętnie dobrych wyników w nauce.”
     Trudno nie zgodzić się z cytowanymi przez autora wypowiedziami, niektórych, znanych osobistości niemieckiego życia politycznego. Roman Herzog – były prezydent RFN – który ostrzegał przed postępującym zaniedbywaniem lekcji muzyki w szkołach mówił: „Jeśli pozwolimy zasnąć istniejącemu tam potencjałowi, to jakbyśmy podcinali gałąź kreatywności, na której wszyscy siedzimy”.
W podobnym tonie wypowiedział się na temat nauczania muzyki sekretarz stanu
w Bawarskim Ministerstwie Kultury - Klinger: „ Lekcja muzyki, a szczególnie nauka gry na instrumencie, wykształca zdolność do koncentracji i wytrwałości. Dzieci i młodzież są obecnie wystawione na różnorakie bodźce, związane przede wszystkim z zalewem mediów. Regularne ćwiczenie gry na instrumencie wymaga pokaźnej energii; człowiek uczy się przy tym koncentrować na jednej rzeczy, na określonym celu… . Muzykowanie kształci zmysły oraz sprzyja zdolności do przeżywania i kreatywności.
Wymogi i wyzwania związane z muzykowaniem są natury kompleksowej. Wzrok i słuch jest tak samo pobudzony, jak myślenie. Kształcenie zmysłów pobudza kreatywność, która w wielu zawodach traktowana jest jako kluczowa. Wspólne muzykowanie sprzyja rozwojowi osobowości i wzmacnia poczucie własnej wartości”.
     Wychowanie przez sztukę nie ogranicza wyboru zawodu, wręcz przeciwnie, poszerza horyzonty intelektualne przyszłego inżyniera, architekta, lekarza, czy też prawnika.
Otto Schilla, niemiecki minister spraw wewnętrznych twierdzi m.in. „… że każdy, kto czynnie uprawia muzykę, wykształca w sobie poczucie rytmu oraz melodii
i jednocześnie zdolność do wczuwania się w sytuację drugiej osoby. Człowiek muzykujący uczy się wzajemnej tolerancji”. Uważa on także, iż „wychowanie i edukacja to najlepsze inwestycje, jakie można poczynić. Jeśli zatem mówimy o prewencji
w sensie zapobiegania przestępczości, musimy również poruszyć temat czwartego wymiaru prewencji, czyli prewencji poprzez oddziaływania kulturalne. I być może właśnie ona jest najważniejsza”. W odniesieniu do systemu prawnego i przestrzegania prawa mówi on, że „tendencja do takiego postępowania wychodzi od samego człowieka. Jeśli ma ona wychodzić od samego człowieka, to ludzie muszą rozwinąć w sobie indywidualne wartości etyczne. Wychowanie muzyczne – choć w uszach wielu może to brzmieć dziwnie – stanowi bardzo istotny przyczynek do takiego rozwoju”.
     Wyżej cytowane wypowiedzi ukazują wychowanie muzyczne, czy też wychowanie przez sztukę, jako fundamentalny czynnik oddziałujący na wszystkie sfery życia społecznego jednostki.
     Podsumowaniem mogą być słowa Hermana Hesse: „Naród można poznać po jego kulturze, za pomocą muzyki można narodowi wpoić kulturę”.

neh