Reminiscencje koncertu muzyki flamenco, który odbył się w Muzeum Śląska Cieszyńskiego - Cieszyńskie Towarzystwo Muzyczne

W piątek 4 czerwca br. Sala Rzymska cieszyńskiego muzeum była miejscem niecodziennego wydarzenia muzycznego. Na zaproszenie Cieszyńskiego Towarzystwa Muzycznego, o godz. 19.00, w tym stylowym wnętrzu wystąpił duet gitarowy Por Fiesta w składzie: Jakub Niedoborek ( gitara flamenco ) i Krzysztof Lewocki ( gitara flamenco ). Obaj muzycy są członkami znanego lubelskiego zespołu o tej samej nazwie, w skład którego wchodzą także śpiewacy i tancerki flamenco. Flamenco to sztuka, która narodziła się i przez wieki kultywowana była w Andaluzji; w miejscu będącym „kulturowym tyglem”, gdzie krzyżowały się pierwiastki europejskie, arabskie, cygańskie, mauretańskie na płaszczyźnie horyzontalnej oraz pierwiastki dworskie i plebejskie na płaszczyźnie wertykalnej. Flamenco jest konglomeratem różnych form artystycznej ekspresji; począwszy od śpiewu, poprzez grę na instrumentach ( głównie na gitarach ), a skończywszy na tańcu. Canto jondo – przejmujący, sugestywny śpiew, przywodzący na myśl mutatis mutandis murzyńskie blue note songs stanowi punkt wyjścia dla tworzenia bardziej wyrafinowanych form muzycznych. Ów śpiew, bogato zdobiony melizmatami, ornamentami, z nieodłącznymi falsetami, spontanicznie wzbogacany jest akompaniamentem gitarowym, grą na kastanietach oraz ekspresyjnymi figurami tanecznymi. Ze względów organizacyjnych, cieszyńskiej publiczności dane było wysłuchać tylko instrumentalnych form flamenco, co i tak wywarło na wszystkich ogromne wrażenie. Były to, w przeważającej większości, tańce andaluzyjskie, takie jak: soleares, alegrias,czy guajiras. Ich konstrukcja formalna oparta jest na stale powtarzających się schematach rytmicznych compas oraz improwizowanych przebiegach, których podstawą są quasi-tematy falsetas. Właśnie element improwizacji sprawia, że muzyka flamenco jest szalenie różnorodna, żywa, zmienna i podatna na wszelkie wpływy muzyczne. W pierwszej części koncertu zabrzmiały kolejno Soleares Sevillana, Andalucia, Guajiras i A tu vera. Na słuchaczach największe wrażenie robiły błyskotliwe przebiegi pasażowe – perfekcyjnie wykonywane przez obu instrumentalistów oraz charakterystyczne rasqueados rytmiczne i bardzo rozbudowane uderzenia palcami prawej ręki w struny gitary.
Po przerwie, w trakcie której pracownicy muzeum zaprezentowali publiczności XIII – wieczny mszał z notacją neumatyczną śpiewów liturgicznych, gitarzyści kontynuowali swój występ prezentując kolejne tańce oraz inne formy instrumentalne. Tak jak jest to w zwyczaju jeśli idzie o koncerty muzyki flamenco, publiczność coraz bardziej spontanicznie i entuzjastycznie reagowała na produkcje artystyczne zaproszonych gości. Nie obyło się więc bez bisów, które zakończyły ostatecznie trwający blisko półtorej godziny koncert.

C-n 8 czerwca 2004r.
Sławomir Machała
CTM